In Tanzania koken de meeste mensen op open houtvuur, vooral op het platteland. Vrouwen en meisjes, die meestal het eten klaarmaken, zijn zo uren bezig met koken. De tijd die dit inneemt, kunnen ze niet besteden aan school of werk. Met steun van Dorcas komt daar voor veel mensen verandering in: met de clean cooking stove. Koken gaat niet alleen sneller, het is ook gezonder.
Oma Consolita in Tanzania is blij dat ze kan koken op de clean cooking stove; deze nieuwe manier van koken maakt voor haar een groot verschil. Consolita is getrouwd, moeder van drie kinderen en oma van zes kleinkinderen. Ze voelt zich bevoorrecht dat ze met de hulp van Dorcas binnen kan koken op de stove.
Vooral in de regentijd is koken op hout moeilijk en tijdrovend, vertelt Consolita. ‘Het vuur gaat uit als het regent. Ook als het niet regent, is het lastig om vuur te maken, want dan is de grond modderig en nat. Dan moet je binnen vuur maken. Iedereen die binnen is, krijgt last van de rook en we hoesten dan veel.’
De man van Consolita heeft de stove in een kast gebouwd. De stove is een rode brander met één pit, die brandt op houtkorrels, ook wel pellets genoemd. De houtkorrels worden gemaakt van zaagsel en groen afval. ‘Meestal koop ik een zak pellets van vijftig kilo, daar kan ik een maand mee koken’, legt Consolita uit.
Mensen die niet in één keer een zak van vijftig kilo kunnen betalen, kunnen ook een zak van bijvoorbeeld één kilo laten afwegen. ‘En je kunt ook pellets krijgen in ruil voor groenafval van de oogst’, vertelt Consolita.
In Tanzania zijn het vooral meisjes en vrouwen die het eten klaarmaken, en dat gaat meestal op houtvuur. Het kost tijd om hout te sprokkelen, het vuur te laten branden en het eten te bereiden, en die tijd gaat ten koste van tijd voor het gezin of voor school of werk. De stove brengt daar verandering in; er gaat geen tijd meer verloren aan hout sprokkelen, en de stove brandt in een handomdraai.
Met de stove is ook het probleem van de rook verdwenen. De rook van houtvuur is ongezond voor je ogen en longen. En als je binnen moet koken op houtvuur, gaan ook je kleren ernaar ruiken. ‘Dat is nu dankzij de stove voorbij’, zegt Consolita. ‘Je kunt zelfs in je zondagse kleren eten klaarmaken, want er is geen rook en je gaat niet naar vuur ruiken.’
De clean cooking stove is een rode brander met één pit om op te koken. De stove heeft geen brandhout nodig. Consolita en andere vrouwen zijn dus geen tijd meer kwijt aan het verzamelen van hout of met vuur maken in de regen. De stove brandt op korrels van restmaterialen, ook wel pellets genoemd, die gemakkelijk droog bewaard kunnen worden. In een handomdraai is de brander aangestoken en klaar voor gebruik.
Nog een belangrijk voordeel van de cooking stove is dat er bij de verbranding van de pellets geen rook ontstaat. Het is dus niet slecht voor de longen en de ogen. Met de stove kun je prima binnen koken zonder dat het huis blauw staat van de rook. Veel vrouwen in Tanzania krijgen na verloop van tijd gezondheidsklachten van de rook van de houtvuren waar ze hun leven lang op koken.
Houtkorrels, ook wel pellets genoemd, zijn kleine korrels van samengeperst zaagsel en groen restafval. De korrels lijken een beetje op brokjes konijnenvoer. Het zaagsel komt van duurzame houtzagerijen die op deze manier hun restmateriaal kunnen hergebruiken. Het groene restafval is restmateriaal van het land, bijvoorbeeld de stengels van de mais als de oogst is gedaan. Op die manier hoeven er voor het koken op pellets niet speciaal bomen te worden gekapt.
